Inhoud
Als u met uw bedrijf bouwwerken wilt uitvoeren of wilt laten uitvoeren, moet u op een aantal regels letten. Naast de verschillende vergunningen die u nodig heeft, zijn er wettelijke voorschriften die moeten worden nageleefd. Zo heeft u bijvoorbeeld de verplichting om de omgeving te beschermen tegen stof, trillingen, lawaai en andere overlast. Maar voor de bouwwerken van start gaan, is het belangrijk om de werfinrichting goed te plannen. Dit zorgt ervoor dat de bouwwerken efficiënt verlopen en dat de veiligheid van alle aanwezigen op de werf wordt gegarandeerd.
Het is belangrijk dat alle bouwactiviteiten goed op elkaar zijn afgestemd. Daarom dient u ruim voor het begin van de bouwwerken een gedetailleerd plan op te stellen voor de inrichting van de werf: ten eerste dient u het terrein op te meten en in kaart te brengen. Vervolgens moet u de grond voorbereiden en de nodige veiligheidsmaatregelen treffen.
Werfinrichting plannen: een stappenplan
Afhankelijk van het bouwproject moet de werf aan bepaalde voorwaarden voldoen. Alvorens u met de werfinrichting en de bouwwerken start, controleert u het best volgende zaken:
- Hoe en waar kan afval worden afgevoerd?
- Is er voldoende plek voor een bouwkraan?
- Kan het materiaal gemakkelijk worden geleverd met een vrachtwagen? Zijn er goed bereikbare toegangswegen?
- Zijn er aansluitingen voor elektriciteit en water voorzien?
- Kunnen (vracht)auto’s tot op de werf (of zo dicht mogelijk) rijden?
- Is het terrein naast de werf ook beschikbaar?
- Moet het verkeer van buurtbewoners worden omgeleid?
- Is er nood aan (overdekte) opslagruimte?
Werfinrichting: de checklist
Nadat de bouwopdracht is toegekend en het perceel goed is bestudeerd, kan de opdrachtgever of de coördinator beginnen met het plannen van de werfinrichting. Zo kan in een vroeg stadium rekening worden gehouden met alle wettelijke voorschriften. Het volgende stappenplan helpt u daarbij op weg:
- Vóór de toekenning van de bouwopdracht – voorbereidende stappen
• Keuze voor bouwmethoden en de tijdsplanning van het project
• Het plannen van de bouwplaats: machines en werkbenodigdheden, benodigde mankracht, de verschillende beroepsgroepen en taken enz.
• Berekening van de te verwachten kosten - Na toekenning van de bouwopdracht, voor het begin van de bouw – het plan concreter maken
• Na de toekenning van de bouwopdracht wordt het plan besproken met de betrokken partijen en er wordt een coördinator aangewezen
• De verschillende onderwerpen worden zo nodig gecorrigeerd en aangevuld
• De verschillende stappen worden preciezer geformuleerd, zodat alles duidelijk is en de werkzaamheden kunnen beginnen - Bij het begin van de bouw – de laatste aanpassingen
• Het wijzigen van details of veranderingen in de tijdsplanning
• Eventueel het veranderen van de bouwplaatsinrichting in het geval van onvoorziene of gewijzigde omstandigheden ter plaatse
Het plan voor de werfinrichting moet al af zijn voordat aan de werkzaamheden wordt begonnen. Dit plan bevat ook een plattegrond van de bouwplaats waarop tenminste de volgende zaken in de juiste grootteverhoudingen zijn afgebeeld:
- Ligging van het bouwperceel en aangrenzende gebouwen
- Ligging van het bouwwerk op het perceel
- Toegang en begrenzing van de bouwplaats
- Aan- en afvoerwegen, belendende verkeerswegen
- Hijs-, laad- en losplekken
- Leidingen en aansluitingen voor water en stroom
- De plaats van machines, werktuigen, opslag van materialen
- Alle bouwwerken en (woon)containers, zoals sanitaire voorzieningen
- Steigers
- Afvalcontainers
Veiligheid op de werf – de belangrijkste maatregelen
De belangrijkste maatregelen om de veiligheid van alle medewerkers, voorbijgangers én van het materiaal te garanderen, zijn de volgende:
- Plaats een hek en verbodsborden om de werf ontoegankelijk te maken voor onbevoegden
- Zorg overal voor voldoende verlichting
- Plaats extra beveiliging op plekken met hoger risico – zet bouwputten bijvoorbeeld af met een hek
- Informeer over mogelijke gevaren met signalisatie en preventie
- Zorg voor een gedegen EHBO-uitrusting
- Hang belangrijke telefoonnummers zichtbaar uit: dokter, brandweer, politie, belangrijkste leveranciers (gas, water, elektriciteit)
- Let erop dat de brandveiligheidsvoorschriften worden nageleefd
- Bescherm ook in de buurt liggende terreinen en/of gebouwen tegen beschadiging of overlast
- Bewaar gereedschap en materiaal steeds op een veilige en droge plek om ze te beschermen tegen diefstal, vandalisme en weersinvloeden
Welke voorschriften zijn er?
Uw werfinrichting moet voldoen aan de wettelijke eisen op het gebied van gezondheid, veiligheid, bruikbaarheid, installaties en milieu. Deze zijn met name vastgelegd in het Koninklijk besluit betreffende tijdelijke bouwplaatsen. De gemeente controleert of u de wetten en regels volgt.
Als u gaat bouwen of slopen, heeft u daar – op een paar uitzonderingen na – een omgevingsvergunning voor nodig. Deze dient u in bij de gemeente of via het Omgevingsloket. Als onderdeel van uw aanvraag moet u een bouw- en sloopveiligheidsplan opstellen, tenzij het bevoegd gezag u expliciet van deze verplichting heeft ontdaan. Maar ook zonder vergunningsplicht kan u verplicht worden gesteld om een veiligheidsplan in te dienen.
Artikel 27 van het Koninklijk Besluit regelt wat er allemaal in het veiligheidsplan moet staan. Een van de vereiste onderdelen is een schematische tekening van de bouwplaats. Daarnaast moet u duidelijk aangeven wat u van plan bent en welke machines en materialen u daarbij gaat gebruiken. Eventueel dient u ook een akoestisch rapport en/of een trillingsrapport in te dienen.
Veiligheid op de bouwplaats
Het Koninklijk Besluit betreffende tijdelijke bouwplaatsen omvat de wetgeving over het beschermen van de omgeving rondom de bouwplaats, maar ook over de veiligheid op de bouwwerf zelf.
Als u aannemer bent, bent u bij wet verantwoordelijk voor de veiligheid en gezondheid van uw werknemers. Maar ook als opdrachtgever bent u verantwoordelijk voor de veiligheid op de bouwplaats. U moet bijvoorbeeld het veiligheids- en gezondheidsplan (V&G-plan) laten opstellen door een veiligheidscoordinator. Dit plan dient zich te oriënteren aan de specifieke risico’s die een rol spelen in uw situatie. Een risicoanalyse vormt de basis voor de beslissing welke veiligheidsmaatregelen op uw bouwwerf belangrijk zijn.
Daarbij hoort ook uw beleid ten aanzien van brandpreventie en -veiligheid. Deze en andere veiligheidsmaatregelen die u invoert, moet u mededelen aan alle betrokkenen. Als uw beleid ontoereikend is, kunt u hiervoor aansprakelijk worden gesteld. Dat geldt zowel voor de opdrachtgever als de aannemer.
Laat u als opdrachtgever meerdere aannemers aan één project werken? Dan moet u een coördinator benoemen, die er al tijdens de ontwerpfase op let dat de plannen zo worden opgesteld dat ze veilig kunnen worden uitgevoerd. Ook is de coördinator meestal degene die namens de opdrachtgever het V&G-plan opstelt. Tijdens de uitvoeringsfase stuurt de coördinator de verschillende aannemers aan en let erop dat de veiligheidsmaatregelen worden nageleefd. Hij of zij is ook verantwoordelijk voor het geven van voorlichting aan de werknemers over veiligheid op het werk.
Let op: het bouw- en sloopveiligheidsplan is niet hetzelfde als het veiligheids- en gezondheidsplan. Het V&G-plan is gericht op de veiligheid en gezondheid van de werknemers en een bouw- en sloopveiligheidsplan (B&S-plan) is gericht op de veiligheid voor de omgeving. Wel kunt u beide plannen in één document combineren, zolang er maar wordt voldaan aan alle wettelijke vereisten.
Wie is er verantwoordelijk voor bouw- en sloopveiligheid?
In principe dragen de opdrachtgever en de aannemer beide verantwoordelijkheid voor de veiligheidsmaatregelen en de nodige vergunningen. Als uitvoerende partij is de aannemer echter grotendeels verantwoordelijk voor het naleven van deze maatregelen tijdens de werkzaamheden. Dit geldt vooral als er maar één aannemer in het spel is en er geen coördinator is benoemd. Als er iets misgaat, draait de aannemer dus vaak op voor de gevolgen. Tenslotte moet de opdrachtgever zich in beginsel kunnen verlaten op de expertise van de aannemer. In sommige gevallen is dit niet zo, bijvoorbeeld als de opdrachtgever of coördinator uitdrukkelijk invloed heeft uitgeoefend op de bouwwerkzaamheden en daardoor (mede) het incident heeft veroorzaakt.
Wel is de opdrachtgever (of de coördinator) er verantwoordelijk voor dat de bouwplaats ontoegankelijk is voor onbevoegden. Afhankelijk van de grootte van het bouwproject kunnen hiervoor metalen bouwhekken of houten schuttingen worden gebruikt, maar ook beveiligingspersoneel en veiligheidsborden.
Veelgestelde vragen over werfinrichting
Een werfinrichting bestaat uit veel verschillende elementen, denk bijvoorbeeld aan woonhuizen en bedrijfsgebouwen, bouwmachines en grote werktuigen. Maar ook toegangsplaatsen en verkeerswegen horen erbij.
Een goede planning van de werfinrichting zorgt ervoor dat de bouwwerken efficiënt verlopen en dat de veiligheid van alle aanwezigen op de werf steeds wordt gegarandeerd.
In principe heeft de opdrachtgever de eindverantwoordelijkheid op de bouwplaats. Hij of zij moet erop toezien dat alle beschermings- en veiligheidsmaatregelen worden uitgevoerd en nageleefd. De opdrachtgever is aansprakelijk totdat de bouwplaats is voltooid – zelfs als bepaalde deeltaken zijn gedelegeerd aan bouwbedrijven of een coördinator.
Bij de aanvraag van de omgevingsvergunning dient u het veiligheidsplan in te dienen, met daarin een uitgebreide beschrijving uw bouwplaatsinrichting, inclusief tekening. De gemeente bepaalt dus of de inrichting van de bouwplaats aan de voorschriften voldoet of niet. Ook uw V&G-plan, dat wordt opgesteld door een veiligheidscoördinator, bevat een beschrijving van de bouwplaats en de bouwactiviteiten. Om ervoor te zorgen dat de inrichting van de bouwplaats soepel verloopt, moeten alle partijen actief bij de planningsfase worden betrokken. Bovendien moeten zowel het veiligheidsplan als het V&G-plan worden aangepast als er in de uitvoeringsfase iets verandert.
Let op: de hier genoemde voorschriften zijn slechts een keuze uit de belangrijkste wettelijke richtlijnen. Voor gedetailleerde informatie verwijzen we u naar de hier weergegeven voorschriften en wetten. Bij de concrete omzetting in uw bedrijf dient u zich bij twijfel tot een deskundige te richten.
Bron afbeelding:
© gettyimages.de – Skynesher
