Chemisch afval afvoeren

Lesezeit: 5 Minuten

Inhoud

Of het nu gaat om productiebedrijven, ambachtelijke ondernemingen of een hobbyschuur: overal waar chemicaliën worden gebruikt, moeten ze volgens de voorschriften worden afgevoerd. Het begrip chemicaliën wordt voor alle stoffen gebruikt die een chemische reactie kunnen teweegbrengen. Terwijl deze reactie de bedoeling is bij het gebruik van het product, kan dit in de verkeerde omgeving tot gevaarlijke toestanden leiden – bijvoorbeeld wanneer chemische stoffen in het grondwater terechtkomen. Gevaarlijk afval moet daarom altijd op de juiste manier worden opgeslagen en vervolgens worden afgevoerd naar het containerpark of worden opgehaald door een gespecialiseerd bedrijf.

Voor het afvoeren van chemicaliën is er een nationale/gewestelijke wetgeving en gelden er Europese richtlijnen, waaraan zowel industriële bedrijven als particuliere huishoudens zich strikt moeten houden: potentieel gevaarlijke stoffen mogen onder geen beding bij het normale huis- of bedrijfsafval terechtkomen.

In ons artikel over de milieuwetgeving voor bedrijven vindt u nog meer informatie over de nationale wetgeving i.v.m. afvalbeheer en het afvoeren van (bedrijfs-)afval.

Hoe voert u chemicaliën op de juiste manier af?

Chemicaliën, zoals zuren of logen, komen in de meest uiteenlopende producten voor. Denk bijvoorbeeld aan verf, lak, speciaal reinigingsmiddel of oplosmiddel, maar ze komen ook in onbewerkte vorm voor. Een groot deel van deze stoffen vergt zowel tijdens het gebruik als bij het afvoeren de grootst mogelijke voorzichtigheid. Chemische stoffen zijn hierbij in te delen in drie groepen:

Licht ontvlambare en/of explosieve chemicaliën: bijv. lak, oplosmiddel en olie
Vaste of vloeibare bijtende stoffen: bijv. natriumperoxide, chloor, bijtende soda, ongebluste kalk, fosforzuur, salpeterzuur, natronloog en zwaveldioxide
Milieugevaarlijke stoffen: bijv. zwaveltrioxide, chloroform en zware metalen, zoals lood en kwik

Om ervoor te zorgen dat u chemisch afval op de juiste manier afvoert naar het containerpark of aanbiedt aan een afvalverwerker, moet het eerst correct van het andere afval worden gescheiden. Op die manier weet u niet alleen zeker dat al het afval kan worden verwerkt of gerecycleerd volgens de geldende voorschriften, maar ook dat er zich tijdens de opslag geen gevaarlijke reacties kunnen voordoen met rookontwikkeling, brand of zelfs explosies tot gevolg.

Daarom is het bij het afvoeren van chemicaliën in zowel industriële bedrijven als laboratoria belangrijk om allereerst de juiste opslag van chemisch afval te kiezen. Het gaat hier onder meer om brandwerende containers voor licht ontvlambare stoffen of speciale vaten voor zuren en logen. Welke containers of kasten geschikt zijn voor de (tijdelijke) opslag van specifieke chemische stoffen staat in de regelgeving vermeld. Gespecialiseerde afvalbedrijven kunnen u hier tevens van advies én opslagmogelijkheden voorzien.

Naar de producten voor de opslag van gevaarlijke stoffen

Chemische stoffen afvoeren in bedrijven

Industriële bedrijven en onderzoeks- of testlaboratoria waarin grote hoeveelheden aan chemicaliën worden gebruikt en waar veel chemisch afval ontstaat, sluiten meestal een contract af met een bedrijf dat gespecialiseerd is in de verwerking van chemisch of gevaarlijk afval. Deze gecertificeerde ondernemingen stellen de juiste inzamel- en opslagmiddelen ter beschikking, zoals speciale containers voor chemisch afval. Deze worden met regelmatige intervallen opgehaald of geleegd. In dit geval is de dienstverlener verantwoordelijk voor de professionele inzameling en verwerking van de chemicaliën. Desondanks moet u binnen uw bedrijf voor een veilige opslagplek en een eenduidige labeling van het chemische afval zorgen.

Bij de opslag moet u aan de volgende eisen voldoen:

De ruimte moet goed geventileerd zijn en een ondoordringbare, makkelijk schoon te maken vloercoating hebben
Er moeten lek- en opvangbakken voor giftige vloeistoffen beschikbaar zijn
Containers met organische vloeistoffen moeten steeds goed afgesloten zijn
De ruimte moet voorzien zijn van de bijpassende veiligheidsvoorschriften en gevaarsymbolen, zoals waarschuwingsborden
De afvalbakken, vaten en containers moeten gelabeld zijn met de correcte gevaarsymbolen

Chemicaliën in een particulier huishouden

In een particulier huishouden komt chemisch afval eigenlijk alleen in kleine hoeveelheden voor. Daarom hoeven particulieren niet te voldoen aan de strenge opslag- en labelvoorschriften. Desondanks moeten ze er wel voor zorgen dat gevaarlijke stoffen veilig worden bewaard en geen potentieel gevaar kunnen vormen voor het huishouden, de omgeving of het milieu. Ook hier geldt de algemene regel: houd potentieel gevaarlijk afval steeds gescheiden van ander afval!

Als u als particulier klein gevaarlijk afval (KGA) wil afvoeren, dan kan u dat als volgt doen:

KGA kan u inleveren bij het plaatselijke containerpark en in veel gemeenten wordt het een aantal keer per jaar opgehaald. U moet het dan in een gesloten milieubox inleveren.
Batterijen kan u vaak bij de supermarkt in een daarvoor bestemde ton kwijt.

Bepaalde chemische producten kan u inleveren bij het bedrijf waar u ze vandaan heeft. Zo kan u bijvoorbeeld medicijnen waarvan de houdbaarheidsdatum is verstreken bij de apotheek afgeven.

Welk afval hoort niet thuis in het restafval?

Volgende artikelen mogen niet bij het restafval gegooid worden, maar moet u naar het containerpark of een inzamelpunt brengen:

Batterijen en accu’s
Motor-, transmissie- en versnellingsbakolie
Remvloeistof
Bestrijdingsmiddelen zoals pesticiden en gewasbeschermingsmiddelen
Zuren en logen
Spuitbussen van licht ontvlambare stoffen zoals verf of lak
Antivriesvloeistof
Kunstmest
Fotochemicaliën

Veelgestelde vragen over chemisch afval afvoeren

Waarom moeten chemicaliën volgens de regels worden afgevoerd?

Chemische stoffen kunnen explosies veroorzaken, de huid en ogen irriteren of eigenschappen hebben die schadelijk zijn voor het grondwater, de bodem, de lucht of levende wezens. Een verkeerde verwerking van chemicaliën, waarbij ze in contact komen met andere stoffen of het milieu (bijv. de bodem of het grondwater), kan leiden tot explosies, brand of zware schade aan het ecosysteem of de gezondheid. Chemisch afval moet daarom altijd op de correcte manier worden afgevoerd naar het containerpark of worden opgehaald door een gespecialiseerd afvalverwerkingsbedrijf.

Welke voorschriften gelden bij het afvoeren van chemicaliën?

Het wettelijke kader voor het afvoeren van chemicaliën en andere gevaarlijke stoffen is in België opgebouwd uit verschillende wetten, decreten en verordeningen:
• Kaderrichtlijn betreffende afvalstoffen: deze richtlijn vormt de basis voor alle Europese wetgeving voor afval.
• Europese Chemicaliënverordening REACH: deze verordening is een standaardisering van de verschillende chemicaliënwetgevingen in Europa en fungeert tevens als kennisdatabank voor de gevaren en risico’s van chemische stoffen. REACH staat voor de Registratie, Evaluatie, Autorisatie en restrictie van Chemische stoffen.
• Vlarem: Vlarem staat voor het ‘Vlaams Reglement betreffende de Milieuvergunning’. Hierin worden regels vastgelegd met betrekking tot het duurzaam beheer van materiaalkringlopen en het verwerken van (gevaarlijk) afval voor bedrijven.
• Besluit van de Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest betreffende het beheer van afvalstoffen: Dit besluit doet hetzelfde voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Welke stoffen behoren tot de chemicaliën?

Chemische stoffen zijn in te delen in drie groepen:
• Licht ontvlambare en/of explosieve chemicaliën: bijv. lak, oplosmiddel en olie
• Vaste of vloeibare bijtende stoffen: bijv. natriumperoxide, chloor, bijtende soda, ongebluste kalk, fosforzuur, salpeterzuur, natronloog en zwaveldioxide
• Milieugevaarlijke stoffen: bijv. zwaveltrioxide, chloroform en zware metalen, zoals lood en kwik

Hoe kan ik chemisch afval correct afvoeren?

Afhankelijk van het soort en de hoeveelheid chemicaliën zijn er verschillende manieren om deze af te voeren. In ieder geval dient u deze gescheiden van ander afval te bewaren.
• Industriële bedrijven en onderzoeks- of testlaboratoria waarin grote hoeveelheden chemisch afval ontstaan, sluiten meestal een contract af met een extern bedrijf dat gespecialiseerd is in de verwerking van chemisch afval.
• In een particulier huishouden kan u uw KGA (klein gevaarlijk afval) naar het containerpark brengen. In de meeste gemeenten wordt dit ook jaarlijks opgehaald. Lege batterijen kan u dan weer inleveren in een supermarkt of inzamelpunt.

Welk afval hoort niet thuis in het restafval?

Volgende artikelen mogen niet bij het restafval gegooid worden, maar moet u naar het containerpark of een inzamelpunt brengen:
• Batterijen en accu’s
• Motor-, transmissie- en versnellingsbakolie
• Remvloeistof
• Bestrijdingsmiddelen zoals pesticiden en gewasbeschermingsmiddelen
• Zuren en logen
• Spuitbussen van licht ontvlambare stoffen zoals verf of lak
• Antivriesvloeistof
• Kunstmest
• Fotochemicaliën

Let op: de hier genoemde voorschriften zijn slechts een keuze uit de belangrijkste wettelijke richtlijnen. Voor gedetailleerde informatie verwijzen we u naar de hier weergegeven voorschriften en wetten. Bij de concrete omzetting in uw bedrijf dient u zich bij twijfel tot een deskundige te richten.