Inhoud
In en rondom openbare en bedrijfsgebouwen moeten veiligheidsborden zijn aangebracht. Deze geven bezoekers en werknemers informatie die relevant is voor hun veiligheid, bijvoorbeeld waar de nooduitgangen zijn of dat er een rookverbod heerst. Hiervoor worden symbolen gebruikt die zo begrijpelijk en vanzelfsprekend mogelijk zijn. Er moet namelijk in één oogopslag duidelijk worden welk gevaar er dreigt, wat verboden of juist verplicht is. Vooral op het gebied van arbeidsveiligheid is veiligheidssignalering van groot belang, omdat ze helpt ernstige ongevallen of schade aan de gezondheid te voorkomen.
Een overzicht van veiligheidsborden
Veiligheidsborden worden in de volgende categorieën ingedeeld:
- Verbodsborden
- Gebodsborden
- Waarschuwingsborden
- Reddingsborden
- Borden voor brandbestrijdingsmateriaal
In België gelden er wettelijk bindende normen voor het ontwerp en het plaatsen van veiligheidsborden. Deze moeten ervoor zorgen dat de signalering er altijd hetzelfde uitziet en volgens de voorschriften wordt aangebracht. Zo weet u zeker dat alle personen in uw gebouw op de hoogte zijn van de veiligheidsvoorschriften en -risico’s.
Veiligheidsborden: betekenis & voorbeelden
In de norm NBN EN ISO 7010 is vastgelegd, welke kleur en vorm de verschillende veiligheidsborden- en platen dienen te hebben. Zo is het namelijk meteen duidelijk welk signaal ermee gegeven wordt.
| Veiligheidsbord & betekenis | Vorm en kleur | Voorbeeld |
|---|---|---|
| Verbodsborden geven aan wat verboden is | • Rond met rode rand en rode dwarsbalk |  |
| Gebodsborden geven aan wat verplicht is | • Rond en blauw |  |
| Waarschuwingsborden wijzen op mogelijke gevaren en risico’s | • Gelijkzijdige gele driehoek met zwarte rand |  |
| Reddingsborden geven aan waar hulp bij noodgevallen te vinden is, evenals vluchtwegen en nooduitgangen | • Vierkant/rechthoekig en groen |  |
| Borden voor brandbestrijdingsmiddelen laten zien waar brandblussers en dergelijke zich bevinden | • Vierkant/rechthoekig en rood met witte rand |  |
Betekenis van de herkenningsafstand
Behalve de vormgeving van de borden is ook vastgelegd hoe de borden moeten worden geplaatst om een optimale zichtbaarheid te garanderen. Daarbij moet u erop letten dat veiligheidsborden slechts tot op zekere afstand goed te zien zijn. Als de borden ook vanop een langere afstand moeten worden herkend, heeft u grotere veiligheidsborden nodig.
In het volgende overzicht ziet u het verband tussen de grootte van de borden en de maximaal toegestane herkenningsafstand tot de gebruiker:
Ook de lichtomstandigheden spelen een belangrijke rol. Veiligheidssignalering moet in donkere ruimtes altijd worden voorzien van verlichting. Maar ook als er een slechte lichtinval is, kan het zijn dat een bord niet goed zichtbaar is, ook al hangt het in een goed verlichte ruimte en is het groot genoeg. Probeer hierop te letten bij het plaatsen van de signalering. Een veiligheidsbord is pas echt goed zichtbaar, wanneer zowel de vorm, de kleur als het pictogram te allen tijde goed te zien zijn.
Een laatste punt is goed onderhoud. Veiligheidsborden kunnen na verloop van tijd verslijten, vuil worden of beschadigd raken en dienen daarom regelmatig te worden gecontroleerd en onderhouden. Vuiligheid, sneeuw en objecten die de zichtbaarheid kunnen belemmeren, moeten daarbij worden verwijderd.
Normen voor veiligheidsborden
De Belgische en internationale normen op het gebied van veiligheidssignalering zorgen er onder andere voor dat de symbolen overal hetzelfde zijn, zodat ze meteen worden herkend.
De belangrijkste norm in België voor veiligheidssignalering is de NBN-EN-ISO 7010. Hierin wordt precies aangegeven welke pictogrammen er moeten worden gebruikt, welke vorm en kleur de borden mogen hebben, en hoe dichtbij ze moeten hangen om goed te kunnen worden gezien. Op haar beurt is de Belgische normering gebaseerd op de internationale normen ISO 3864 en ISO 7010.
De belangrijkste eisen voor de vormgeving van veiligheidsborden zijn ook verankerd in de wet, in de Codex, Boek III, titel 6. In de bijbehorende bijlage III.6-2 zijn ook illustraties van de pictogrammen te vinden. Artikel 6.2 gaat over de plaatsing van de borden en bepaalt bijvoorbeeld dat veiligheidssignalering in donkere ruimtes voorzien moet zijn van verlichting.
Al deze normen hebben geen betrekking op de luchtvaart, spoorwegen, zeevaart en dergelijke vormen van verkeer, waarvoor andere veiligheidsborden worden gebruikt.
Veelgestelde vragen over veiligheidsborden en hun betekenis
Veiligheidsborden spelen een belangrijke rol voor de veiligheid op het werk: ze waarschuwen voor mogelijke gevaren, geven verboden of verplicht gedrag aan, beschermen tegen mogelijke bronnen van gevaar en kunnen arbeidsongevallen verhinderen.
Veiligheidsborden kunnen in de volgende categorieën worden ingedeeld:
• Verbodsborden
• Gebodsborden
• Waarschuwingsborden
• Reddingsborden
• Borden voor brandbestrijdingsmateriaal
De basisregel is: zo veel borden als nodig is, maar toch zo weinig mogelijk. Om ervoor te zorgen dat alle medewerkers in elke situatie goed op de hoogte zijn van mogelijke gevaren, dient u de veiligheidsborden op de bouwplaats of werkvloer ongeveer op ooghoogte te hangen. Ze moeten bovendien goed zichtbaar zijn en precies daar hangen waar de gevarenzone begint. Dat kan bijv. aan deuren, doorgangen, vlucht- en reddingswegen of arbeidsmiddelen (zoals machines) zijn.
De herkenningsafstand geeft aan hoe groot een bord moet zijn, om vanaf een bepaalde afstand gemakkelijk herkend te worden. Hier spelen de lichtomstandigheden ook een belangrijke rol.
Waarschuwingsborden zijn driehoekig, geel en hebben een zwarte rand. Ze waarschuwen voor mogelijke gevaren.
Verbodsborden zijn rond, hebben een rode rand en een rode dwarsbalk. Ze wijzen op verboden gedrag.
Gebodsborden zijn rond en blauw. Ze wijzen op verplicht gedrag.
Let op: de hier genoemde voorschriften zijn slechts een keuze uit de belangrijkste wettelijke richtlijnen. Voor gedetailleerde informatie verwijzen we u naar de hier weergegeven voorschriften en wetten. Bij de concrete omzetting in uw bedrijf dient u zich bij twijfel tot een deskundige te richten.
Bron afbeelding:
© gettyimages.de – Askolds
Jungheinrich PROFISHOP
